Οἱ ἀξίες πού ὁδήγησαν στήν νίκη στά Μηδικά.

ΙΣΟΚΡ 4. 75-81

Ἀναζητώντας τὴν ἑρμηνεία τῶν κατορθωμάτων στὰ Μηδικά: οἱ ἀξίες καὶ ὁ τρόπος ζωῆς τῆς προηγούμενης γενιᾶς.

(Ἀνατρέχοντας στὸ ἀπώτερο παρελθὸν στὸ πρῶτο μέρος τοῦ λόγου του, τὸ ἐπιδεικτικό, ὁ ρήτορας ἀναφέρθηκε στὶς εὐεργεσίες τῆς Ἀθήνας πρὸς τοὺς Ἡρακλεῖδες καὶ τὸ Ἄργος, ἀλλὰ καὶ στὶς ὑπηρεσίες τῆς πόλης πρὸς τοὺς ὑπόλοιπους Ἕλληνες μὲ τὴν ἀντιμετώπιση Θρακῶν, Σκυθῶν καὶ Ἀμαζόνων. Πρὶν μιλήσει γιὰ τοὺς Περσικοὺς πολέμους, σημείωσε ὅτι ἐπιδίωξή του δὲν ἦταν νὰ ἀποσιωπήσει τὴ συνεισφορὰ τῶν Λακεδαιμονίων σὲ αὐτούς· ἄλλωστε, αὐτὴ ἀνέδειξε ἀκόμη περισσότερο τὴν ἀξία καὶ ὑπεροχὴ τῶν Ἀθηναίων. Καὶ συνεχίζει:)

[75] Νομίζω λοιπὸν ὅτι πρόσφεραν πάρα πολλὲς ὑπηρεσίες καὶ ἀξίζουν κάθε ἔπαινο αὐτοὶ ποὺ ριψοκινδύνεψαν στὴν πρώτη γραμμὴ τῆς μάχης προτάσσοντας τὰ στήθη τους γιὰ τὴν Ἑλλάδα. Δὲν εἶναι ὅμως σωστὸ νὰ ξεχνοῦμε κι αὐτοὺς ποὺ ἔζησαν πρὶν ἀπ' αὐτὸν τὸν πόλεμο καὶ κατεῖχαν τὴν ἐξουσία στὴν κάθε μία ἀπ' αὐτὲς τὶς δυὸ πόλεις· ἐπειδὴ ἐκεῖνοι ἦταν ποὺ προγύμνασαν τοὺς μεταγενέστερους, ὁδήγησαν τὸ λαὸ στὴν ἀρετὴ καὶ δημιούργησαν φοβεροὺς ἀνταγωνιστὲς τῶν βαρβάρων.

[76] Διότι δὲν ἔδειχναν ἀδιαφορία γιὰ τὰ δημόσια πράγματα, οὔτε τὰ ἐκμεταλλεύονταν σὰ νὰ 'ταν δικά τους οὔτε τὰ παραμελοῦσαν σὰ νὰ 'ταν ξένα, ἀλλὰ τὰ πονοῦσαν σὰν δικά τους καὶ δὲν τ' ἄγγιζαν, ὅπως ἀκριβῶς εἶναι σωστὸ γιὰ πράγματα ποὺ δὲν μᾶς ἀνήκουν. Οὔτε μετροῦσαν τὴν εὐτυχία μὲ τὸ χρῆμα, ἀλλὰ ἀντίθετα νόμιζαν ὅτι τὸν πιὸ σίγουρο καὶ ὡραῖο πλοῦτο ἔχει ἐκεῖνος ποὺ κάνει πράξεις ἀπ' τὶς ὁποῖες κι αὐτὸς πρόκειται νὰ ἀποκτήση ἐξαιρετικὴ φήμη καὶ στὰ παιδιά του νὰ κληρονομήση πολὺ μεγάλη δόξα.

[77] Οὔτε συναγωνίζονταν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο στὸ θράσος οὔτε ἐπέβαλλαν στοὺς ἄλλους τὰ τολμήματά τους, ἀλλὰ ἀντίθετα νόμιζαν πὼς εἶναι πιὸ φοβερὸ νὰ τοὺς κατακρίνουν οἱ συμπολίτες τους ἀπ' τὸ νὰ πεθάνουν μὲ δόξα γιὰ τὴν πατρίδα τους κι ἔνοιωθαν περισσότερη ντροπὴ γιὰ τὰ σφάλματα πάνω στὶς δημόσιες ὑποθέσεις ἀπ' ὅ,τι ντρεπόμαστε σήμερα γιὰ τὰ προσωπικά μας παραπτώματα.

[78] Αἰτία αὐτῶν τῶν ἀντιλήψεων ἦταν τὸ ὅτι πρόσεχαν πῶς νὰ ἐφαρμόζωνται πιστὰ καὶ μὲ ἀκρίβεια οἱ νόμοι, ὄχι τόσο αὐτοὶ ποὺ ἀναφέρονταν στὶς ἰδιωτικές τους συναλλαγές, ὅσο αὐτοὶ ποὺ ἀφοροῦσαν τὴν καθημερινή τους διαγωγή· γιατί γνώριζαν καλὰ ὅτι οἱ καλοὶ καὶ ἐνάρετοι ἄνθρωποι καθόλου δὲν ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ πολλοὺς γραπτοὺς νόμους, ἀλλὰ μὲ λίγες συμφωνίες μποροῦν νὰ συμβιβαστοῦν εὔκολα καὶ γιὰ τὰ ἰδιωτικὰ καὶ γιὰ τὰ δημόσια ζητήματα.

[79] Ἦταν μάλιστα τόση ἡ ἀφοσίωση στὸ κοινὸ συμφέρον, ὥστε καὶ οἱ πολιτικοί τους ἀνταγωνισμοὶ δὲν ἀφοροῦσαν τὸ ποιὸ ἀπ' τὰ δυὸ κόμματα θὰ ἐξοντώση τοὺς ἀντιπάλους του καὶ θὰ κυριαρχήση πάνω στοὺς ἄλλους, ἀλλὰ ποιοὶ πρῶτοι θὰ προσφέρουν κάποια ὑπηρεσία στὴν πόλη. Καὶ σχημάτιζαν τὰ κόμματα ὄχι γιὰ νὰ ἐξυπηρετήσουν προσωπικὰ τους συμφέροντα, ἀλλὰ γιὰ νὰ ὠφελήσουν τὸ λαό.

[80] Μὲ τὸν ἴδιο τρόπο μάλιστα ρύθμιζαν καὶ τὶς σχέσεις τους μὲ ἄλλα ἔθνη, ἐξυπηρετώντας τοὺς Ἕλληνες, χωρὶς νὰ φέρωνται ὑπεροπτικά, νομίζοντας πὼς πρέπει νὰ εἶναι ὄχι τύραννοί τους, ἀλλὰ ἀρχηγοί τους στὸν πόλεμο, περισσότερο ἐπιθυμώντας νὰ τοὺς λένε ἀρχηγοὺς παρὰ κυρίαρχους καὶ νὰ ὀνομάζωνται σωτῆρες καὶ ὄχι ἐκμεταλλευτές, παίρνοντας στὴ συμμαχία τους τὶς πόλεις μὲ τὸ νὰ τὶς εὐεργετοῦν καὶ ὄχι νὰ τὶς ὑποτάσσουν μὲ τὴ βία, κρατώντας τὸ λόγο τους πιὸ πιστὰ ἀπ' ὅ,τι σήμερα κρατᾶμε τοὺς ὅρκους, θεωρώντας ἀπαραίτητο νὰ μένουν πιστοὶ στὶς συνθῆκες,

[81] σὰν νὰ εἶναι ἀναπόφευκτοι φυσικοὶ νόμοι, χωρὶς νὰ ὑπερηφανεύωνται τόσο γιὰ τὴν ἐξουσία ποὺ εἶχαν, ὅσο καμάρωναν γιὰ τὴ συνετή τους ζωή, βρίσκοντας σωστὸ νὰ ἔχουν γιὰ τοὺς κατώτερους τή γνώμη ποὺ θὰ 'θελαν νὰ ἔχουν οἱ ἀνώτεροι γι' αὐτοὺς τοὺς ἴδιους, θεωρώντας τὶς πόλεις τους ἰδιαίτερα κέντρα θρησκευτικὰ καὶ πολιτικά, ἀναγνωρίζοντας ὅμως σὰν κοινὴ πατρίδα τὴν Ἑλλάδα.

Πηγή : agiazoni.gr